Szachy - dlaczego warto grać w szachy? Od czego zacząć i jak doskonalić swoje umiejętności?

Szachy - krótka historia szachów

Szachy (inaczej czaturanga) są jedną ze starszych gier planszowych. Szacuje się, pierwowzór gry szachy powstał nie później niż w VI wieku w Indiach. Z Indii gra przepiszczała się w kierunku Persji, gdzie uległa pierwszym przekształceniom a kolejnie tureckim. Do Europy szachy dotarły w XIII -IX wieku na Rusi a na południu europu w X wieku.

Szachy początkowo były potępiane przez Kościół. Ciekawostką jest, że składana szachownica to właśnie twór jednego z księży, który pragnął grać jednocześnie musząc się z tym ukrywać. A składana szachownica wymyślona w 1125 roku przypominała zamkniętą książkę.

Renesans jest epoką, w której szachy utrwaliły swoją pozycję, powstały wówczas pierwsze podręczniki do gry, analizy gier a także publiczne pojedynki szachistów, klub oraz turnieje. Współczesne zasady szachów obowiązują od XIX wieku. Nieoficjalnie pierwszym mistrzem świata został Paul Morphy natomiast pierwszy oficjalny turniej o mistrzostwo odbył się w roku 1886.

Szachy - dlaczego warto grać w szachy?

Szachy kojarzą się nam z grą dla ludzi z predyspozycjami do myślenia logicznego i strategicznego oraz z dobrą pamięcią. Jednak im bardziej zagłębimy się w wiedzę samej grze jak i o ludzkim mózgu tym bardziej stanowisko to wydaje się być nietrafione.

Szachy są doskonałym przedmiotem badań inteligencji, rozwoju i spadku zdolności poznawczych, pamięci, IQ oraz wszelakich powiązanych dziedzin.

Dlaczego warto grać w szachy? Jak regalarnagra wpływa na nasz mózg?

regularna gra w szachy podnosi IQ już po kilku miesiącach regularnej gry;
szachy zwiększają nasze zdolności rozwiązywania skomplikowanych i złożonych problemów;
gra w szachy łagodzi symptomy ADHD oraz zapobiega eskalacji ataków paniki;
szachy mają znakomity wpływ na pamięć, odnosi się to zarówno do pamięci u dzieci jak i dorosłych, w długoterminowej perspektywie regularna gra w szachy ogranicza ryzyko pojawienia się demencji czy choroby Alzheimera;
wpływają korzystnie na kreatywność graczy;
gra w szachy stymuluje obie półkule mózgowe a także przepływ informacji pomiędzy nimi;
mają korzystny wpływ w rozwijaniu empatii oraz umiejętności społecznych poprzez ćwiczenie spojrzenia na daną sytuację z perspektywy przeciwnika;

Szachy - czego potrzebujemy do gry?

Szachy nie są dyscypliną wymagającą wielkich nakładów finansowych czy też przygotowań do gry. Zatem wymówki się tu nie sprawdzą! Do gry potrzebujemy zaledwie: szachownicy (nie za duża, nie za mała, w turniejach wykorzystywane szachownice mają bok o długości 47 cm jednak w zapleczu domowym spokojnie wystarczy już taka o długości boki 30 cm). Szachownica do gry powinna mieć opisane pola, ułatwia nam to grę oraz jej analizę. Bierki szachowe czyli mówiąc proludzku pionki i figury. Obecnie wykonuje się szachy najprzeróżniejsze w świecie, tak tylko aby napędzić handel, znajdziecie na rynku szachy stylizowane na Harrego Pottera, postaci polityczne czy filmowe, jednak nie przypominają one klasycznych figur i bardzo łatwo mogą wprowadzić gracza w błąd lub zmylić. Zatem w kwestii bierek im prościej i klasyczniej tym lepiej!

Dla bardziej zaawansowanych graczy lub takich, którzy lubią partię analizować i rozkładać na czynniki pierwsze przyda się jeszcze zeszyt oraz zegar szachowy. Nie zawsze gra się na czas, ale warto zwrócić uwagę jak gra nań czas zmienia sposób gry. Dziś nie trzeba kupować specjalnego zegara do szachów. Można skorzystać z darmowej aplikacji na telefon.

Bierki szachowe - figury i piony

Gra w szachy toczy się na szachownicy 8 x 8. Każdy z graczy ma zatem po 16 bierek szachowych. Każda z bierek ma przypisaną sobie wartość, która pomaga nam oszacować który z zawodników ma na szachownicy przewagę materialną. Wartość poszczególnych bierek wygląda następująco: pion -1, hetman oraz koń -3, wieża - 5, królowa - 9. Król nie ma przypisanej wartości ponieważ nie można go zbić. Punkty te nie mają wpływu na przebieg partii, pozwalają jedynie obserwatorom lub graczom zorientować się na jeden rzut oka o przewadze gry.

Ciekawostką jest że każda z figur odnosi się do średniowiecznej struktury społecznej. Król rzecz jasna to najwyższa władza. Hetman oraz królowa to figury działające w imieniu króla, mają one praktycznie nieograniczone kompetencje. Figura wieży odnosi się do ochrony państwaalr również twierdzę chroniącą władcę. Skoczki są rycerzami, niezastąpionymi w zbrojnej walce. Na sam koniec piony, które symbolizują najniższą warstwę społeczną czyli środowisko chłopskie. Współcześnie zdarza się ich przedstawiać również jako żołnierzy.

Jak doskonalić swoje umiejętności w grze w szachy?

Odpowiedź na to pytanie jest prosta. Grać. Grać. I jeszcze raz grać!

Nie wiem czy znacie teorię Polgara, której jestem miłośniczką. Teoria Polgara zakłada, że nikt z nas nie rodzi się z talentem. Poziom mistrzowski możemy osiągnąć w każdej dziedzinie poświęcając na ćwiczenia odpowiednią ilość czasu. Laszlo Polgar mówi o 10 000 godzin ćwiczeń, które doprowadzą nas do mistrzostwa w dowolnej dziedzinie.

Laszo Polgar przeprowadził ciekawy eksperyment związany ściśle z grą w szachy. Sam Laszlo ani jego żona nie przejawiając zdolności do gry w szachy dołożyli wszelkich starań by wykształcić w tym kierunku swoje córki. Dziewczynki nie zostały wysłane do tradycyjnej szkoły w zamian tego w domu uczono je wszystkiego w tym również szachów. Wszystkie trzy córki: Susan, Sofia i Judit osiągnęły ogromne sukcesy w grze w szachy w tym Judit pokonała również Garriego Kasparowa oraz znalazła się wśród 100 najlepszych razy na świecie w wieku 12 lat!

Przeczytaj też: